Bądź na bieżąco!



Zapisz się do naszego newslettera
i ciesz się najnowszymi informacjami
z Twojego regionu.

Od dziś będziesz wiedział(a) wszystko to, co dzieje się interesującego nie tylko w Twoim sołectwie lecz także w całej Twojej okolicy. Nie zwlekaj, zapisz się już teraz!

zapisz się
Bądź na bieżąco!
zapisz się Zapisz się do naszego newslettera i ciesz się najnowszymi informacjami z Twojego regionu.
DZIŚ:
niedziela,08 grudnia
Imienieny:
Maria, Wirginia, Wirgiliusz
dziś
pogoda_1
°C
jutro
pogoda_2
°C
Wyznacz trasę swojej podróży
1
2
Historia szkoły
obrazek
Kronika Szkolna

Szkoły trzech oddziałowej w Witowie


W każdej szkole powinna być regularnie prowadzona kronika. Należy wpisywać wszystkie ważne zdarzenia z życia szkolnego, poczynając od dotychczasowej historji szkoły. W dalszym ciągu ma kronika podawać wiadomości o założeniu szkoły, jej rozwoju, o nauczycielach, ich stanowisku urzędowym, wynagrodzeniu i stosunkach familijnych, o budowie szkoły, o świętach szkolnych, o liczbie dzieci szkolnych, o uczęszczaniu do szkoły, zachowaniu i gorliwości dzieci do nauki, o zwiedzaniu i rewizji szkoły przez władze przełożone, dozór szkolny i zarząd szkoły.
Prócz tego musi być uwzględniony stosunek szkoły do obywateli gminy i do kościoła.
Wypadki obecnej wojny światowej dają sposobność do obszernych opisów, w jaki sposób gmina szkolna przez wojnę dotknięta została.
Im staranniej będzie prowadzona kronika szkolna, tym cenniejszą ona będzie dla przyszłej historji gminy i całego kraju.
Sumienne prowadzenie kroniki szkolnej powinno być przeto rzeczą honoru dla każdego kierownika (kierowniczki) szkoły.


Warszawa, dnia 3. Stycznia1916r.
Otto,
radzca szkolny.



Rok 1918

Pozbierawszy niektóre wiadomości tyczące się szkoły Witowskiej dowiedziałam się, iż szkoła ta istnieje od roku 1894 przedtem była w Dębach – Szlacheckich, a od 24 lat została przeniesiona do Witowa. Pierwszym nauczycielem w Witowie był Męczyński, który przebył tam tak pięć lat. Następcami jego byli: Matyjaszewski, Rybys, Nowakowski, Piekarski, Sypniewski, Kosmalski, Kamilla Kunlowna ( niecz. ), Władysław Kuźniewicz. Z nich Nowakowski zostawił po sobie pamięć dobrego człowieka, a Kosmalski dobrego nauczyciela. Ostatnia z moich poprzedniczek Janina Adamczewska zajmowała stanowisko nauczycielki tylko dwa miesiące, gdyż zachorowawszy wyjechała do rodziny i tam umarła. Po niej mianowaną zostałam ja Regina Jankowska, ale już przez nasze długo oczekiwane władze polskie. Ponieważ tutejsi gospodarze byli uprzedzeni do nauczycieli, a zwłaszcza nauczycielek, przeto nikt z wymienionych wyżej osób ( z wyjątkiem Męczyńskiego ) nie był dłużej nad jeden lub półtora roku, w skutkiem tego posada często watowała i szkołę zastałam w zupełnem zaniedbaniu. Zatem postanowiłam wziąć się z zapałem do pracy, aby z każdego powierzonego mi dziecka wyrobić dobrego syna i córkę ojczyzny. Pracę więc swą zaczęłam 10 października 1918 roku. W szkole zastałam następujące rzeczy: jedenaście ławek, stół, dwa krzesła, szafę do książek, mapę Królestwa polskiego i szafkę do użytku nauczyciela.
Czytał ( podpis nieczytelny)

Dnia 1- go września 1921 r. ja Zofja Krettzowa ( niecz. ), zostałam mianowaną nauczycielką szkoły powszechnej w Witowie. Szkołę zastałam składającą się z uczni czterech oddziałów, które i ja w dalszym ciągu prowadzę. Poprzednikiem moim był p. Władysław Komorowski: zajmował on stanowisko nauczyciela od roku szkolnego 1919 do 1921. Poprzednik mój prowadził kursy wieczorowe dla dorosłych, na których dwie słuchaczki otrzymały świadectwa : Helena Siwińska i Cecylja Nowacka. W tym roku nie mogło być nawet mowy o kursach, gdyż zgłosiło się tylko 4-ch kandydatów. Z pozbieranych wiadomości tyczących się szkoły, dowiedziałam się, że tutejsi gospodarze nie są tak źli dla szkoły, jak brak im oświaty ( bo prawie połowa gospodarzy czytać nie umie) i jeżeli postępują co nienależycie, to tylko z braku świadomości. Jak np. Fr. Nowacki w Witowie wystąpił do mnie z wielką pretensją i groźbą dlaczego nie uczę dzieci osiem godzin dziennie i ogromnie żałował czasów zaboru rosyjskiego. Pomimo wielu trudności nie zrażam się, lecz z zapałem pracuje by z powierzonych mi dzieci wyrośli prawi obywatele Ojczyzny. (czyt. podpis nieczytelny)
Kronika niepisana od 1922 ( podpis nieczytelny) 10.IV.1924.

Rok szkolny 1922 / 23

Od dn. 13 listopada 1922r. do 14 kwietnia 1923r. włącznie, odbywały się kursy wieczorowe dla starszych, na które uczęszczało: 12m. 9 kobiet.
Dnia 6 – go stycznia 1923r. „Kursanci” urządzili przedstawienie amatorskie w szkole. Z zebranych pieniędzy kupiono 22 książki jako na zapoczątkowanie bibljoteki przy szkole dla starszej młodzieży. Z polecenia Minist. W.R. i O.P. odbył się ogólny spis dzieci urodzonych w roku: 1910, 1911, 1912, 1913, 1914, 1915, 1916 w dniach 14, 15 i 16 maja.
Dnia 5 – go czerwca 1923 r. dzieci ze szkół były rozstawione przy torze kolejowym z chorągiewkami na powitanie Pana Prezydenta Rzpltej Polskiej, przejeżdżającego z Poznania przez Koło. Szkoły gm. Budzisław były przy torze kolejowym w Budkach nowych.
Dnia 28 czerwca1923 r. zakończyłam lekcje w szkole popisem, na którym był obecny ks. Proboszcz tutejszej parafji Dęby - szlacheckie i koleżanka Tafflowa z Osieka małego i rodzice dzieci szkolnych.

Rok szkolny 1923 / 24

Pierwszy raz dopiero w roku szkolnym 1923 / 24 rozpoczęły się lekcje w tutejszej szkole w dniu 1 – go września. Ferje tak zw. wykopki trwały od 17 do 29 września włącznie. Dnia 20 października 1923r, urządzono we wszystkich szkołach uroczysty obchód 150 letniej rocznicy śmierci ks. St. Konarskiego i założenia Komisji Edukacji Narodowej.
Od 3 do 14 stycznia 1924r. większością w szkołach lekcyj nie było z powodu dróg tak zawianych śniegiem, że w niektórych miejscach cały koń wpadał w śnieg. Wszędzie robiono szarwach, lecz mimo to śnieg stale sypał i dzieci nie mogły przedostać się do szkoły w tym czasie.
Dnia 28 stycznia odbyła się pierwszy raz w naszej gminie Budzisławskiej konferencja rejonowa w Ochlach. Od 1 – go lutego do 7 kwietnia lekcyj nie było z powodu braku opału. W roku 1923 były dobre urodzaje na zboża, ale na jarzyny nieszczególne. Lato było zimne i deszczowe.
Od 12 – 14 maja włącznie odbył się spis dzieci urodzonych w latach 1917, 1918.
Dnia 14 maja dzieci szkolne sadziły drzewka przy drodze. Posadzono: 53 topole, 7 brzezinek i 7 olszynek.

Rok szkolny 1924 / 25
Lekcje rozpoczęłam dnia 10 września zamiast 1 – go, gdyż miałam urlop po kursie wakacyjnym. Remont sali szkolnej przeprowadzono choć raz w swoim czasie.
Trzy oddziały prowadzę w szkole – czwartego brak z powodu niedostatecznej ilości dzieci do utworzenia oddziału ( jest zaledwie koło pięciu kandydatów).
Jestem bardzo zadowolona ze mogę uczyć pierwszy oddział oddzielnie, bo praca moja nad pierwszym oddziałem będzie owocniejsza od zeszłorocznej ( w zeszłym roku miałam wspólnie I odd. z II – gim. ) Ferje kartoflane od 22 września do 4 października włącznie.
Dnia 25 października była msza św. żałobna za ś.p. Henryka Sienkiewicza, na której były dzieci szkolne. Dzień był poświęcony twórczości H. Sienk. Z powodu przewiezienia w tym czasie zwłok jego z Szwajcarji do Warszawy.
4.V.1925 / podpis nieczyt.
Kronika z roku szkolnego 1926 / 27 znajduje się w oddzielnym zeszycie na nr księgi inwentarzowej 10 3 / dz. III
J. Tanalski



Z życia szkoły i wsi
Rok szkolny 1927 / 28

W październiku założone zostało w tutejszej wsi Koło Młodzieży Wiejskiej i wzbudzono do nowego życia Kółko Rolnicze. Obie te organizacje z zapałem zabrały się do pracy. Młodzież – nad kształceniem swoich charakterów i zasileniem nowej kasy w gotówkę przez przedstawienie i zabawy, toteż wkrótce zdobyła bibljotekę składającą się z 70- ciu kilku tomów. Kółko Rolnicze pracuje nad podniesieniem rolnictwa i hodowli, sprowadzając nawozy sztuczne. Jednak nie wszyscy czują potrzebę tej pracy i jest grono osób tak zwanych rozbijaczy wszelkiej roboty, którzy najrozmaitszymi drogami starają się tej robocie przeszkadzać.
Z początkiem roku szkolnego założono sklepik szkolny, któryby zaopatrywał dzieci w potrzebne materiały piśmienne. Sklepik powstał z wkładów po 1 zł ( tych było 21), które po roku mają być wycofane, a dalszym kapitałem zakładanym ma być zysk osiągnięty z tych wkładów w przeciągu roku.
W lutym 1928r. urządzone zostało przedstawienie amatorskie przy udziale dzieci szkolnych i pomocy Koło Młodzieży, z którego dochód przeznaczono na powiększenie biblioteki uczniowskiej. Zakupiono jedenaście tomów książek.
W końcu maja Koło Młodzieży i Kółko Rolnicze wyłoniło spośród siebie Komitet Budowy Domu Ludowego, składający się z 6 osób. Cel wspaniały: budowa domu ludowego we wsi! Toteż staraniem tego komitetu urządzono 3 – go czerwca majówkę wraz z fantową loterią – dochód czysty wyniósł 200 zł. Zaczątek jest – choć niewielki.
29 czerwca 1928r.jako dzień zakończenia roku szkolnego, zapisuje się tu jako dzień wielkiego skandalu: podczas uroczystości i nabożeństwa dla dzieci szkolnych w obecności Nauczycielstwa parafji Dęby Szlacheckie w kościele padły z ust ks. Stanisza, proboszcza tejże parafii, słowa wprost niewiarygodne pod adresem nauczycieli – jak: komuniści, bolszewicy, ludzie bez wiary itp. A co gorsze – tenże ksiądz rzucił publicznie oszczerstwo na nauczyciela z Witowa, pomawiając Go o założenie sekty Marjawitów na wsi i budowę zakonu marjawickiego za pieniądze właśnie zebrane na budowę domu ludowego. Ciekawe – wszak wszelkie sekty religijne czyż nie z księży biorą początek? A co za interes w tem dla przeciętnego nauczyciela ? Sprawa poszła do Kurji Biskupiej i ks. Stanisz w krótkim czasie parafję musiał opuścić. W powyższem dopatrzeć się należy owocu kreciej roboty tych to rozbijaczy, o których napomniano na początku, a którzy uważani byli przez ks. Stanisza za ludzi wielce uczonych i nad wyraz pobożnych.
Dn. 15. IX. 1928r. W czasie wakacji 1928r. przeprowadzono remont tutejszej szkoły – a mianowicie: dano nową wyrzuckę ( niecz. ) ścian, od wewnątrz i postawiono nowy piec kaflany w sali szkolnej. Remont przeprowadzono bardzo nieudolnie.
Kronikę prowadził: J Tanalski


Rok szkolny 1928 / 29
Dn. 10. X. 1928r. By ułatwić dzieciom szkolnym gromadzenie funduszów na podróż do Poznania na Powszechną Wystawę Krajową, mającą się odbyć w roku 1929 – tym, założono szkolną kasę oszczędności. Dzieci chętnie do niej pieniądze składały, ale po jakimś czasie skonstatowano, iż pieniądze z niej giną, a nie wykrywszy sprawców kradzieży, kasa musiała być rozwiązana.
W dniu 11 listopada 1928r.wypadła rocznica 10 – cio lecia odzyskania niepodległości Polski. By dzieci lepiej upamiętniły sobie tę chwilę uroczystą i podniosłą, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zwolniło dzieci od zajęć szkolnych na dzień 10 - go listopada ( sobota), aby ten dzień poświęciły na uroczyste nabożeństwo i obchody. W związku z tem i miejscowa szkoła była na uroczystem nabożeństwie w swej parafji, a potem w miarę sił urządzono pochód ze śpiewami, a w przemówieniu przedstawiono dzieciom wyniki pracy w Odbudowanej Polsce w ciągu pierwszego 10 – cio lecia Jej istnienia. Na budynku szkolnym powiewała chorągiew o barwach narodowych.
Od 1 stycznia 1929 r. na wniosek kierownictwa Szkoły Dozór Szkolny gm. Budzisław zmienił Opiekę Szkolną wraz z Opiekunem Głównym, Bronisławem Jordanem (utrata nieczyt, akta za rok 1928 i 1929 ty) i jako nowego Opiekuna Głównego Dozór zamianował Antoniego Śniegockiego. Walny (nieczyt,) skład Opieki – dotąd nie ustalony.
W styczniu 1929 r. szkoła tutejsza otrzymała z Inspektoratu 57 książek, wartości 166zł 32 gr, zakupionych do bibljoteki uczniowskiej z funduszów przyznanych przez Sejmik powiatowy w Kole.
Pod datą 14 stycznia 1929 r. wpłynęło na ręce miejscowego nauczyciela z Inspektoratu pismo: „do niezwłocznego sprawozdania na podane zarzuty” wraz z podanym niżej odpisem według oryginału :
„Do Szanownego Pana Inspektora. My my mieszkańcy wsi Witowo, dokąd byliśmy cierpliwi patrzyliśmy na te wszystkie nie prawości, ale już dłużej na te niesprawiedliwość patrzeć nie możemy I musimy się z wrócić się do Pana Inspektora z prośbą o zmianę pana nauczyciela. Donosimy Panu Inspektorowi o postępowaniu Pana nauczyciela z nami w zglendem naszych dzieci. Pan Nauczyciel rodzicuw dzieli na dwie partie zaruwno i dzieci jednych poniża, a drógich wywyrza w faktach takich jakie następują. Otuż jeżeli dzieci się spuźnią na modlitwe rodzicuw tych których pan Jan Tanalski uważa za gorszych to zaraz wyśle do domu i rodziców podaje do odpowiedzialności. Otuż rodziców których uważa za lepszych to nawet jeżeli się z puźni puł godziny to pan nauczyciel nic im nie muwi i rodzicuw nie pociąga do żadnych odpowiedzialności. Tych rodziców lepszych to chłopcy mają pozwolenie nosić włosy długie. Pan nauczyciel tu swojch obowiązkuw nie nie pilnuje rozpoczyna lekcje zawsze nie punktualnie zawsze się opuźnia. Dzieciom daje rużne przezwiska od drabów świń biskupów i.t.d, Szanowny panie Inspektorze musim nadmienic . że pan nauczyciel dzieci namawia do kradzieży. Na przykład namawia dzieci żeby z domu brali pieniądzez pod krzyżyków szuflad i lichtarzy. I tak zawsze dzieciom tłómaczy że jak zeszyt kosztuje 6 groszy to każe dzieciom w domu muwić że 12 groszy jak 12 to karze muwić w domu że 24 grosze i każe przynosić pieniądze do siebie na jakieś składki. A my nie wiemy bo zebrania Rodzicielskiego od wakacji nie było. Więc prosim Szanownego Pana Inspektora żeby pan był łaskaw nam dać odpowieć do członka rodzicielskiego F. Wesołowskiego. Z poważaniem Zarząd Szkolny b. Jordan F. Wesołowski + + + Jo Czekalski L. Jarecki S. Pilarowski”
Odpowiedź P. Inspektora Szkolnego w Kole Nr 82/29, dn. 21.I. 1929r.
„Do Mieszkańców wsi Witowo na ręce p. Wesołowskiego. W odpowiedzi na pismo tamtejsze w sprawie wymienionych nauczycielowi szkoły powszechnej w Witowie p. Tanalskiemu zarzutów zauważam że wyjaśnienie tegoż inaczej oświetla fakty przytoczone przez panów w rzeczonem piśmie. Z wyjaśnienia nauczyciela nabrałem jednak przekonania, że 1 / fakt rzekomego dzielenia ludności na 2 grupy lepszą i gorszą nie miał miejsca, 2 / ż e nawracanie dzieci spóźniających się na lekcje było jednym ze środków zwalczania złego nałogu dziatwy, która istotnie winna przychodzić do szkoły punktualnie, 3 / fakt uczenia dzieci kradzieży przez polecenie im kłamać rodziców co do ceny zeszytu w szkole jest mylnie rozumiany. W szkole są zeszyty różnych cen, mógł tedy zajść wypadek, że raz dziecko prosi na zeszyt o 6 groszy inny raz o 12 groszy. Sklepikiem szkolnym zarządzają same dzieci. Odnośnie zebrań rodzicielskich takowe odbyło się 3.I. b.r. następne będzie z końcem półrocza. Dla powyższych względów nie znajduję dostatecznych powodów wydania nauczycielowi jakichkolwiek specjalnych zarządzeń. Od niniejszego orzeczenia służy prawo odwołania się do K.O.S.Ł. w przeciągu dni 14 od dnia następnego po otrzymaniu pisma.
Inspektor Szkolny: / - / Jan nazwisko nieczyt.
W miesiącu lutym 1929 r. panowały wielkie mrozy. Dnia 10 lutego termometr szkolny wskazywał 33*C poniżej zera – był to największy mróz tej zimy. Panowały również wielkie zamiecie śnieżne. To też od początku II – go półrocza roku 1928 / 29 do 26 lutego nauka w szkole się nie odbywała. Jak mówią starzy – niepamiętne to były mrozy.
Dn. 13. IV 1929r. W marcu 1929r. powstało w tutejszej miejscowości drugie Kółko Rolnicze Centralnego Towarzystwa Rolniczego. Praca społeczna nauczyciela napotyka na coraz to nowe trudności. I do Koła Młodzieży wkradł się ferment. Koło należało do Centralnego Związku Kółek Rolniczych którego organem jest „Siew”. Z powodu rozbicia się Głównego Zarządu Kół Młodzieży i utworzeniu jeszcze jednego związku pod nazwą Związek Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej i skorzystał jakiś „Związek Młodzieży Ludowej” i nawołując swojego instruktora – agitatora, zrobił to, że członkowie tutejszego Koła za wyjątkiem kilku osób wypowiedzieli się za nimi. Rezultatem było przystąpienie Koła miejscowego do „Związku Młodzieży Ludowej” i wycofaniu się całkowite z pracy Koła miejscowego nauczyciela. O ile pierwsze było niebezpieczne dla Koła, to drugie wprost tragiczne. Nauczyciel przez stałą walkę z niektórymi jednostkami, o których wyżej wspomniano, nabawił się choroby nerwowej, opadł na siłach i tracąc chęć i zapał do pracy społecznej – wycofał się z niej, czego skutki w następstwie odbiły się na nim moralnie bardzo źle.
27.V 1929r. Dotychczas przy szkole nie było studni, wodę brano ze studni sąsiada. Nie było to ani wygodne, ani też ze względów higjenicznych dobre, bo w wodzie tej pojawiały się różne drobne twory, z czego łatwo mogła powstać epidemia jakiejś choroby. Na interwencję nauczyciela z końcem roku szkolnego wybudowano tu z funduszów gminnych nową studnię głęboką na cztery dreny cementowe.
W maju odbyło się poświęcenie krzyża nowego na końcu wsi Witowa od strony wsi Olszanka. Krzyż ten ufundowano za pieniądze uzyskane za wydzierżawienie terenu myśliwskiego wsi Witowo. Ogrodzeniem krzyża jest płot z siatki drucianej. Dawniej w tym miejscu stał krzyż „staruszek’.
W tymże miesiącu odbyło się również poświęcenie kaplicy „figury” umurowanej, nowowybudowanej na końcu wsi Drzewce od strony wsi Edmundowa.

Dn. 15VI. 1929r. Koła Młodzieży jeszcze się kołacze, wyniki pracy są bardzo małe. Kółka Rolnicze również nie objawiają większej żywotności. Zwalczają się wzajemnie. Niema mowy o wspólnym porozumieniu się dla dalszej pracy. Z pośród członków Kółka Rolniczego pierwej istniejącego (starszego) wyróżniają się jedynie niektórzy gospodarze pracą samodzielną w swoich gospodarstwach. Ze względu na wzorowe prowadzenie, bądź też ze względu na dążenie do wzorowego prowadzenia gospodarstwa, należy zanotować ich nazwiska, bo może kiedyś przez nich wsie sąsiadujące z sobą dojdą do należytego wyglądu i stanu kulturalnego – oto oni:
z Witowa – Śniegocki Antoni i Lewicki Adam,
z Drzewiec - Siwiński Antoni ( prowadzi gospodarstwo wzorowe pod każdym względem).
Dn. 26. VI. 1929r. w uzupełnieniu roku szkolnego 1928 / 1929 należy zaznaczyć zmianę na stanowisku Inspektora Szkolnego w Kole. Dotychczasowy inspektor, p. Motak( nieczyt.) z dniem 1 – go września 1928r. przeniósł się na stanowisko inspektora do Nadwórnej, woj. Stanisławowskie. Od 1 – go września pełnił obowiązki inspektora na pow. kolski inspektor pow. Konińskiego, p. Borycki ( nieczyt.), aż do czasu objęcia tego stanowiska przez inspektora p. Falkowskiego, tj. do marca 1929r.
Kronikę prowadził: J Tanalski

Rok szkolny 1929 / 30
Dn. 29. IX. 1930r. Na początku roku z funduszów gminnych przybyło: ustęp nowy z trzema przedziałami, szafa za szkłem, litry do mierzenia pojemności i wieszak pokojowy podwójny.
Dn. 10 . X. 1930r. Od 16 maja do 1 października 1929 r. z okazji dziesiątego roku istnienia Państwa Polskiego – w Poznaniu odbyła się „Powszechna Wystawa Krajowa”. Niestety - w myśl rozporządzenia Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego – dzieci z tutejszej szkoły jechać nie mogły ( w myśl rozporządzenia mogły jechać tylko dzieci ze szkół wyżej zorganizowanych, a w Witowie tylko … jednoklasówka!) Nieszczęśliwe dzieciaki! Ze starszych zwiedzili Wystawę niektórzy członkowie Kółka Rolniczego „starego „ z „nowego” Kółka – nikt.
16 listopada 1929r. odbyło się trzecie z kolei Zebranie Rodzicielskie w celu wyboru 2 – ch członków do Opieki Szkolnej. Na członków wybrano: Nawrockiego Łukasza z Olszanka i Jareckiego Leona z Drzewiec.
Dn. 29. IV. 1930r. Zima tegoroczna w przeciwieństwie do zeszłorocznej była bardzo łagodna, temperatury nie przekraczała 12 *C poniżej zera. Przerw w nauce nie było.
10 maja 1930 r. powstała Szkolna Kasa Oszczędności przy Gminnej Kasie Pożyczkowo – Oszczędnościowej w Budzisławiu. Do dnia 18 czerwca wydano 17 kart oszczędnościowych dzieci.
26 maja 1930 r. z okazji „Tygodnia Dziecka” odbyła się całodniowa wycieczka wszystkich dzieci szkolnych do Ochli nad rzekę Wartę. Dzieci po zabawach zwiedziły kopalnię piasku białego, piaskowca i rozpoczętą kopalnie węgla brunatnego. Wracały rozbawione, ze śpiewem, a każde z bukietem bzu w ręku.
Dn. 2. VI. 1930r. Koło Młodzieży już nie istnieje. Strata niepowetowana, a najbardziej żal biblioteki Koła. Składała się ona z około 80 tomów, w tem dzieła największych naszych pisarzy i poetów. Żadnej książki, żadnego egzemplarza pisma. Wszystko podarte i zniszczone. Żal, o bardzo żal – a jednak- trzeba było w pierwszym rzędzie ratować swoje nadszarpane zdrowie. A nauczyciela w tym przypadku nie było komu zastąpić.
Dn. 11. VI. 1930r. Pomimo unifikacji ( nieczyt.), Centralnego Związku Kółek Rolniczych i Centralnego Towarzystwa Rolniczego na terenie całego Państwa, to jednak nasze Kółka Rolnicze stoją w dalszym ciągu do siebie w opozycji i w żaden sposób w jedno spędzić ich się nie udaje. „Stare” Kółko jakoś jeszcze dyszy. Członkowie , choć nie wszyscy, pracują: ulepszają swoje gospodarstwa, stają do konkursów rolniczych i otrzymują niepoślednie nagrody. O „nowym” Kółku żadnych wiadomości.
Dn. 19. VI. 1930r. W kronice dotąd nic nie wspomniano o starym pogańskim cmentarzysku. Istnieje ono na terenie tutejszego rejonu szkolnego na polach wsi Olszanka, gdzie dziś stoją budynki i rośnie ogród owocowy p. Wiśniewskiego Mariana, rozciąga się ono również i pod budynkami i na polu p. Drożdżewskiego. O istnieniu cmentarzyska tego świadczą wykopywane w latach zeszłych w wielkiej ilości urny z popiołem, resztkami kości, a nawet podobno staremi monetami. Dziwne, że szkoła nie posiada choćby jednej takiej urny. Dziś trudno już natrafić takie wykopaliska. Trzebaby podjąć dużo pracy, a i to niepewne, gdyż ziemia na tym miejscu jest przekopana i przeorana. Naprzykład Drożdżewski, spostrzegłszy że każda urna obstawiona jest kamieniami ( grobki kamienne) zaczął masowo niszczyć miejsca spoczynku naszych przodków, przekopując kamienie, a niszcząc każdą urnę ( może spodziewał się jakiego skarbu), jedynie w tym celu, żeby kamienie te spieniężyć, tym, którzy nie mieli swoich, a musieli ich nawieźć na nowobudującą się szosę we wsi Młynek, gm. Budzisław. Dziwna kolej tych niemych i martwych świadków dawnej przeszłości!.
Dnia. 25. VI. 1930r. Stan sklepiku szkolnego z dnia 20 czerwca 1930r. Wartość materjału wyniosła 39,15zł , gotówki w kasie było 40,69zł, skąd łączna wartość sklepiku wyraża się sumą 79, 84zł.
Kronikę prowadził: J Tanalski

Rok szkolny 1930 / 31
14 września 1930r. w miejscowości parafjalnej w Dębach – Szlacheckich odbył się wiec manifestacyjno – protestacyjny przeciwko zachłanności niemieckiej na ziemie polskie: Pomorze i Śląsk. W wiecu wzięła udział ludność , będąca w tym dniu na nabożeństwie, uczestnicy podpisali deklarację - zgłaszając się do czynnej obrony całości granic Rzeczypospolitej.
Konkurs buraczano – ziemniaczany w zespole tutejszego Kółka Rolniczego. Wielkość poletek z burakami pastewnemi 500m2 ; z ziemniakami – 1000m2. Sprzętu dokonano 14 i 15 października 1930 r. Do zespołu należeli: 1/ Franciszek Siwiński z Łuczywna, gm. Sompolno, 2 / Śniegocki Antoni z Witowa, 3 / Brzoski Jan z Olszanka, 4 / Siwiński Antoni z Drzewiec, 5 / Lewicki Adam i 6 / Lewicki Stanisław z Witowa.
Wyniki z burakami pastewnemi:
1. Franciszek Siwiński - 73q 78 kg – I – sza nagroda
2. Antoni Śniegocki - 70q 35 kg – II– ga -~
3. Jan Brzoski - 56 q 96 kg - III – cia
4. Antoni Siwiński - 60q 90 kg bez nagrody
5. Adam Lewicki - 47q 25kg „ „
6. Stanisław Lewicki - 56q 20kg „ „
Wyniki z ziemniakami:
1. Franciszek Siwiński - 32 q 87 kg - bez nagrody
2. Adam Lewicki - 22 q 56 kg – II– ga nagroda
3. Antoni Śniegocki - 20 q - - III – cia nagroda
4. Antoni Siwiński - 22 q - – I – sza „
5. Jan Brzoski - 21 q 50 kg - bez nagrody
6. Stanisław Lewicki - 21 q - - „ „
Przy podziale nagród brano pod uwagę klasę ziemi, stopień jej uprawy i utrzymanie czystości na poletkach w czasie wzrostu roślin.
23 października 1930r. odbyło się w miejscowej szkole Święto sadzenia drzewek. W ogródku, należącym do szkoły zasadzono 106 sztuk sadzonek morwy jednorocznej. Za kilka lat, w miarę wzrostu drzewek będzie je można przesadzać na miejsca stałe, a za 8 do 9 lat można będzie już rozpocząć hodowlę jedwabników. Sadzonki zakupiono z kar ściągniętych z opieszałych rodziców za nieposyłanie dzieci do szkoły.
16 i 23 listopada 1930r. odbyły się w całej Polsce wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej. Przy wyborach zwyciężył „Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem” - popierający ideę Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. Na terenie gminy tutejszej zwycięstwo odniosły stronnictwa „Centrolewu”. Jako fakt wielkiej doniosłości zanotować należy, iż przy tych wyborach pierwszy raz oddano na terenie gminy Budzisław 30 ( trzydzieści ) głosów komunistycznych. Jedynym posłem z powiatu kolskiego został wybrany z „Bezpartyjnego Bloku” nauczyciel z Siedlisk, gm. Sompolno, Kazimierz Rakowski.
12 grudnia 1930r. odbyły się wybory poraz drugi do Rady Gminnej gm. Budzisław. Na radnych wybrano: Urbaniaka Władysława z Dębów Szlacheckich, Grabowskiego Stanisława z Dębowego Gruntu, Sobczaka Wacława z Budek Nowych, Grochowskiego Wawrzyńca z Budzisławia C. Dębińskiego Józefa z Budek Starych, Krzyżanowskiego Andrzeja ze Smólnik, Grabowskiego Antoniego z Ochli, Kukuła ( nieczyt.) Augusta z Felicjanowi, Nikolaja (nieczyt.) Aleksandra z Boreczni Wielkiej, Woźniczko Zygmunta z Dębów Szlacheckich, Pachlińskiego Jana z Osieka Małego i Nawrockiego Łukasza z Olszanka. Kandydat na radnego nauczyciel – Nowakowski Antoni z Dębów Szlacheckich otrzymał tylko 41 głosów na ogólną liczbę 249 głosujących. Do nauczyciela brak jeszcze zaufania u ludności.
31 grudnia 1930r. staraniem rodziców dzieci urządzono w tutejszej szkole „Choinkę” – jako święto dziecka. Na ten cel zebrano od dzieci 31zł 80 gr. po 60 gr. Od dziecka. Na program „ choinki” złożyło się: śpiewy: kolędy i pieśni patriotyczne, wiersze i deklamacje. Następnie przy muzyce z płyt gramofonowych podano dzieciom kolację składającą się: z 2 – ch szklanek herbaty, z 2 – ch bułek z wędliną, z jabłek, cukierków i ciastek. Po kolacji również przy muzyce z płyt dzieci się bawiły ( tańczyły). W czasie całej uroczystości płonęło wieloma świeczkami drzewko pięknie ustrojone ozdobami wykonanemi przez dzieci. Wesołość u dzieci i zadowolenie rodziców niebywałe. Wspomniana uroczystość „ choinki” w tutejszej szkole odbyła się dopiero pierwszy raz.
Rocznice narodowe przypadające w roku 1930 – tym: 1/ 25 – lecie walki o szkołę polską pod zaborami pruskim i rosyjskim, 2 / 18 października - 10 – lecie odparcia najazdu Rosji sowieckiej ( zawarcie traktatu pokojowego zwycięskiego w Rydze ) 3 / 11 listopada - 12 – lecie odzyskania niepodległości, 4 / 29 listopada 100 – letnia rocznica powstania roku 1830 – tego. W związku z powyższemi rocznicami urządzono dla dzieci pogadanki okolicznościowe, a w dniu 11 listopada dzieci brały udział w uroczystym nabożeństwie w kościele parafjalnym w Dębach - Szlacheckich. Potem przez radjo zainstalowane w szkole w Dębach - Szlacheckich – wysłuchały mszy polowej z pola Mokotowskiego w Warszawie i rewji wojskowej.
W jesieni 1930r. powstało tu Koło Gospodyń Wiejskich. Zapisało się 12 członkiń.
26 maja 1931 r. z okazji „Święta Dziecka” odbyła się wycieczka szkolna do pobliskiego lasu. Wycieczce poświęcono cały dzień. Dzieci spędziły czas na zabawach.
22 czerwca 1931 r. odbyła się z III i IV oddz. wycieczka do zamku Kolskiego i Koła. Do Koła dzieci dojechały kolejką z Osieka Małego. Potem pieszo udały się do zamku. Tam zwiedziły zwaliska i po krótkim odpoczynku znowu pieszo przyszły do Koła. W Kole zwiedziły Kościół farny, pocztę? (nieczyt.) ( urządzenie wewnętrzne ) i stację kolejową wąskotorową. Pod wieczór znowu kolejką wróciły do domu.
W ostatnim dniu zajęć szkolnych roku 1930 / 31 szkoła liczyła dzieci zapisanych i uczęszczających 64.
Kronikę prowadził: J Tanalski

Rok szkolny 1931 / 32
9 grudnia 1931 roku odbył się w Polsce II – gi powszechny spis ludności. Nauczyciel miejscowy jako komisarz spisowy miał przydzielone następujące miejscowości: Witowo – wieś, Witowo – kol., Budzisław Kolski – folw., Drzewce Nowiny - folw. i Drzewce – kolonję , w których spisano razem 315 osób, a mieszkań 65. Spisy ostatecznie ukończono 12 grudnia.
Od 17 – go do 29 – go maja na polecenie lekarza powiatowego lekcje w szkole się nie odbywały z powodu panującej szkarlatyny. Wypadków śmierci nie było. Klasa w czasie przerwy tej była odświeżona przez wybielenie ścian i wyszorowanie okien, drzwi i podłogi.
20 czerwca 1932r. dzieci oddz. III – go i IV – go były na wycieczce w Kościelcu. Zwiedziły: park, pałac, szkołę gospodarską wraz z jej urządzeniami, kościół i szkołę powszechną. Dzieci pojechały wozami. Padał deszcz.
Na terenie pracy społecznej czynne jest Koło Gospodyń Wiejskich i Kółko Rolnicze. Obie te organizacje pracują wspólnie. Stan liczebny członków się nie podnosi. Koło Gospodyń 12 członkiń. Kółko Rolnicze 10 członków.
Z końcem roku szkolnego było dzieci zapisanych i uczęszczających 73.

Kronikę prowadził: J Tanalski

Rok szkolny 1932 / 33
W bieżącym roku szkolnym, w związku z nową ustawą o ustroju szkolnictwa, rozporządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego p. Janusza Jędrzejewicza, został wprowadzony nowy podział roku szkolnego: roku szkolny rozpoczynać się będzie 20 sierpnia, a kończyć 15 czerwca. Rok szkolny dzieli się na cztery okresy: 1 – szy od 20 sierpnia do 20 października, 2 – gi od 21 października do 22 grudnia, 3 – ci od 16 stycznia do 31 marca, 4 – ty od 1 – go kwietnia do 15 czerwca. Pierwszy i drugi okres stanowią 1 – sze półrocze. Trzeci i czwarty okres stanowią drugie półrocze. Ferje zimowe od 23 grudnia do 15 stycznia. Ferje Wielkiej Nocy od Wielkiej Środy do wtorku po Wielkiej Nocy ( dni 7 ). Ferje letnie od 16 czerwca do 19 sierpnia.
Od 23 stycznia do 28 stycznia z powodu mrozów nastąpiła przerwa w nauce szkolnej. Na interwencję nauczyciela miejscowego Opieka Szkolna wstawiła dodatkowy piecyk żelazny, gdyż dotychczasowy kaflany nie mógł dostatecznie ogrzać klasy.
Skład Opieki Szkolnej jest następujący: Opiekun Główny – Brzoski Jan z kol. Olszanek, członkowie: Jarecki Leon z Drzewiec B i Bejma Antoni z Witowa.
2 lutego 1933 roku zmarł na zapalenie płuc długoletni wójt tutejszej gminy Ignacy Śniegocki gospodarz z Budek Nowych, pozostawiając żonę i kilkoro dzieci.
W czasie tegorocznej zimy Koło Gospodyń prowadzi świetlicę dla swych członkiń. Wobec braku stałego lokalu świetlica odbywa się raz w tygodniu w środy i w każdym tygodniu u innej członkini.
Stan liczebny szkoły w ostatnim dniu zajęć – to jest 14 – go czerwca – wyrażał się liczbą 72 dzieci.
Kronikę prowadził: J Tanalski

Rok szkolny 1933 / 34

W drugim półroczu 1933 roku Polska jak i cały świat chrześcijański obchodził uroczyści 250 lecie odsieczy Wiednia przez króla Jana III – go Sobieskiego. Pogadankę dla dzieci w szkole wygłoszono 12 września, w dzień walnego zwycięstwa nad Turkami.
Panujący od roku 1930 – go kryzys gospodarczy przyprawił Skarb Państwa o deficyt budżetowy. Rząd, chcąc utrzymać równowagę w gospodarce państwowej, zwrócił się z apelem do całego społeczeństwa o udzielenie Państwu pożyczki na 120 miljonów złotych. 28- go września1933 roku był pierwszym dniem subskrybcji „ Pożyczki Narodowej. W przeciągu kilku dni złożono lub podpisano deklarację na przeszło 320 miljonów złotych pożyczki.
Dzieci tutejszej szkoły, chcąc spełnić swój czyn obywatelski, również zadeklarowały dać Państwu pożyczkę z dochodów swojego szkolnego sklepiku w wysokości 50 zł.
30 września nauczyciel miejscowy w imieniu Szkoły Powszechnej w Witowie podpisach w Kasie Skarbowej w Kole deklarację na powyższą sumę. Pożyczka ma być wpłacana ratami po 8 zł. miesięcznie.
9 – go i 10 – go listopada 1933 r. odbyły się w tutejszej gminie wybory ( pierwsze ) do Rad Gromadzkich według nowej ustawy samorządowej. Gmina Budzisław podzielona została na 17 gromad, z których gromada Borecznia Wielka nie posiada rady gromadzkiej, gdyż nie przekracza liczby 200 mieszkańców. Gromada Witowo składa się z następujących miejscowości: wieś Witowo, kolonja Witowo, kolonja Olszanek i kol. Drzewce B i posiada Radę Gromadzką złożoną z 12 radnych. W skład rady wszedł również i miejscowy nauczyciel. Przez nowy podział gmin na gromady zostały zniesione niektóre sołectwa – jak naprzykład: sołectwo kol. Olszanek.
11 listopada1933 r. szkoła tutejsza uroczyście obchodziła Święto Niepodległości. Dzieci były na nabożeństwie w Dębach Szlacheckich, poczem w remizie strażackiej odbył się poranek między szkolny dzieci szkół Witowo i Dęby Szlacheckie.
Po południu tegoż dnia staraniem miejscowego Koła Towarzystwa Popierania Budowy Szkół Powszechnych odbyła się zbiórka ofiar po domach obwodu szkolnego Witowo na cele tegoż Towarzystwa. Zebrano ofiar i rozprzedano cegiełek 5 – cio groszowych na ogólną sumę 19 zł. 95 groszy.
Jako pierwsi członkowie Towarzystwa Bud. Szkół Powszechnych zapisali się: 1/ Śniegocki Antoni z Witowa, 2 / Brzoski Jan z kol. Olszanek, 3 / Siwiński Antoni z Drzewiec, 4 / Ochmański Edward – właściciel majątku Drzewce Nowiny, 5 / Nejman Antoni – sekretarz gm. Budzisław 6 / Błaszczyk Stefan z os. Stefanowi, 7 / Tanalski Jan nauczyciel z Witowa, 8 / Koło Gospodyń Wiejskich z Witowa i 9 / Grochowski Wawrzyniec z Budzisławia C.
Zarząd Koła Stanowią: przewodniczący - Siwiński Antoni, zastępca - Nejman Antoni, sekretarz - Ochmański Edward, skarbnik - Brzoski Jan, delegat do Komitetu Obwodowego w Koninie - Tanalski Jan.
Od 14 – go do 16 – go grudnia panował silny mróz. 15 –go grudnia termometr wskazywał – 27 *C . Starsze dzieci częściowo nie przychodziły, a młodsze 15 i 16 grudnia zupełnie do szkoły nie przyszły.
Od 1 – go października1933 roku rozporządzeniem Ministerstwa W.R. i O. P. zniesiono Inspektorat Szkolny w Kole, a powiat Kolski włączono do Obwodu Inspektora Szkolnego w Koninie. Na czele Obwodowego Inspektoratu Szkolnego stoi obecnie p. Okijas. Dotychczasowy Inspektor Szkolny w Kole p. W. Falkowski przeniesiony został na emeryturę.
23 – go stycznia1934 r. odbyły się wybory do Rady Gminnej w Budzisław. W wyborach brali udział wszyscy radni gromadcy. Na radnych gminnych złożono dwie listy: jedną z ramienia Gminnego Koła Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem, którego prezesem jest p. Siwiński Antoni z Drzewiec. Drugą listę złożyła opozycja w osobach: Urbaniaka z Dębów Szlacheckich, Dębińskiego Józefa z Budek Nowych i Grochowskiego Wawrzyńca z Budzisławia C.
W wyniku głosowania z listy Nr. 1 B.B.W.R. weszło do Rady Gminnej 9 kandydatów, a z listy Nr. 2 ( opozycja ) 7 kandydatów. Jako pierwszym zastępcą z listy Nr. 1 został p. Nowakowski Antoni – kierownik szkoły w Dębach Szlacheckich. Po wyborze wójta, podwójciego i 2 – ch ławników przewidziane jest, że Nowakowski wejdzie w skład Rady Gminnej. Będzie to pierwszy wypadek wejścia nauczyciela do Rady Gminnej w gm. Budzisław.
26 – go stycznia1934 r. Sejm Rzeczypospolitej uchwalił nową Konstytucję. W związku z tem w całej Polsce odbyły się radosne pochody i manifestacje.
W tymże samym dniu Rząd Polski podpisał z Rządem Niemieckim traktat o nieagresji.
W myśl wskazań zwierzchnich władz szkolnych w miesiącu styczniu rozpoczęto systematyczną pracę oświatową przez zapoczątkowanie Uniwersytetu Niedzielnego dla starszych ( tak zwane Kursy obywatelskie) otwarcie świetlicy dla absolwentów szkoły powszechnej. Jednocześnie prowadzona jest świetlica dla dzieci szkolnych.
W dniu 1 – go lutego 1934 r. dzieci tutejszej szkoły obchodziły uroczystość Imienin Pana Prezydenta Rzeczypospolitej prof. Ignacego Mościckiego. Ze względu na porę zimową i znaczną odległość od kościoła (- 5 km.) dzieci udziału w nabożeństwie nie brały, a ograniczono się tylko do uroczystego poranku w sali szkolnej.
Z organizacyj działających na tutejszym terenie – oprócz Koła Gospodyń, żywiej zaczyna pracować Koło Młodzieży Ludowej, istniejące od jesieni 1933 roku. Czynnik demoralizujący, który opanował to koło od początku jego istnienia, zaczyna pomału ustępować wpływom poważnej pracy i przyzwoitego się zachowania – dzięki szczególniejszej opiece ze strony miejscowego nauczyciela i instruktora powiatowego Związku Młodz. Ludowej p. Wesołowskiego. Jako na początek swej pracy Koło Mł. urządziło amatorskie przedstawienie w dniu 11 lutego. Odegrano sztukę p. t. „Majster i czeladnik”. Zorganizowano też dwa zespoły przysposobienia rolniczego: zespół uprawy ziemniaków i zespół uprawy kapusty.
Od dnia 4 – go lutego 1934 z powodu panującej epidemji odry, przerwano zajęcia szkolne na przeciąg 2 – ch tygodni. Stan chorych w dniu 14 - go lutego wynosił 24 dzieci – na ogólną liczbę 88 dzieci, uczęszczających do szkoły.
19 marca uroczysty obchód Imienin Marszałka Józefa Piłsudskiego. Program: godz. 9 – ta – nabożeństwo w kościele parafjalnym w Dębach Szlacheckich i poczem od godz. 10 do 12 odbyła się w Domu Strażackim uroczysta akademja międzyszkolna, w której wzięły udział dzieci ze szkół: Dęby Szlacheckie, Rosocha, Szarłatowo i Witowo. W uroczystości tej wzięły również udział licznie zebrana ludność miejscowej parafji. Każda szkoła występowała oddzielnie ze swoim repertuarem. Jak zaopinjowali obecni - dzieci ze szkoły w Witowie swój program wykonały najlepiej.
7. IV. 34. Dzieci IV klasy tutejszej szkoły korespondują z IV – tą klasą szkoły powszechnej w Piełaniszkach – poczta i gmina Nowe Troki. Dziś otrzymały z Piełaniszek już drugi list.
29. IV. 34. Z powodu bardzo wczesnej i ciepłej wiosny drzewa już są w pełni kwicenia nieczyt.) i wszystkie okryte liśćmi. Żyta na polach już mają kłosy, a wysokość jego dochodzi do 85 cm. Temperatura w ostatnim dniu kwietnia wyniosła w cieniu wyżej 20 *C.
3 – go maja dzieci były na nabożeństwie w Dębach Szlacheckich, poczem Domu Strażackim odbyła się uroczysta akademja międzyszkolna Dębów Szlacheckich i Witowa. W dniu tym bzy całkowicie już były rozwinięte ( kwitły).
W nocy z 15 na 16 maja przeszła fala mrozu: pomarzły kartofle w polu i w ogrodach: fasola, ogórki, pomidory.
Między 9 a 11 marca wieś wywiozła drogę gliną w stronę Osieka Małego i w stronę Budzisławia.
12. VI. odbyły się wybory do Zarządu Gminnego. Wójtem wybrano Bąkowskiego Kazimierza z Dębów Szlacheckich i podwójcim – Grabowskiego Stanisława z Ochli, ławnikami: Rzeźnika z Dębów Szlacheckich i Paradzińskiego (nieczyt.) Wł. z Budek Nowych.
15. VI. 34. w Warszawie na ulicy Foksal zamordowano strzałami z rewolweru Ministra spraw Wewnętrznych , Bronisława Pierackiego.
W maju i czerwcu dzieci brały udział w następujących wycieczkach szkolnych: 12 . V – wycieczka kl. III – IV do ogrodu p. Wiśniewskiego w Olszanku celem zwiedzenia szparagarni i inspektów; 24. V. wszystkie klasy były na nabożeństwie w Dębach Szlacheckich; 11. VI. - wycieczka kl. III – IV do Koła: dzieci zwiedziły park, kościoły, podziemia klasztoru, ruiny zamku, fabrykę maszyn rolniczych Ostrowskiego, fabrykę wyrobów fajansowych, szkołę Nr. 3, „Obóz Pracy” i dworzec kolejowy.
Kronikę prowadził: J Tanalski

Rok szkolny 1934 / 35
Dnia 4 wrzesień chłopcy oddz. II złapały na polach bociana kalekę i przyniosły go do szkoły – żywią go żabkami. Bocian ten miał złamaną nogę – jednak już wyleczoną, ale latać nie mógł.

8. IX. klasa III i IV udały się na wycieczkę do Dębów Szlacheckich celem zwiedzenia plantacji ziół lekarskich, suszarni tych ziół i olejkarni.

8 września klasa IV otrzymała pierwszy w bieżącym r. szkolnym z Piełaniszek wraz z fotografją zamieszczoną poniżej.


( puste miejsce po fotografii )


25. IX. 34. Szkoła otrzymała obligację Pożyczki Narodowej na sumę 50 zł.

27. IX. 34. bociana przesłano szkole powszechnej w Brdowie, o co bardzo prosiło kierownictwo tamtejszej szkoły.

10 listopada wieczorem odbyła się w sali szkolnej uroczysta akademja z okazji Święta Niepodległości, zorganizowana przez dzieci szkolne. Na zakończenie uroczystości do licznie zebranej publiczności przemówił, obecny na akademji, Inspektor Oświaty Pozaszkolnej Obwodu Konińskiego, p. M. Kozłowski.

16. XII. 34. Zebranie Rodzicielskie utworzyło Komitet Rodzicielski, który ma urządzić przedstawienie amatorskie, dochód z którego przeznaczony będzie na kupno radja dla szkoły.

17. XII. otrzymano na przeciąg jednego roku wędrowną bibjotekę z Inspektoratu Szkolnego. Bibljoteka ma służyć celom oświaty pozaszkolnej.

30. XII. odbyło się przedstawienie amatorskie przy współudziale młodzieży i dzieci szkolnych. Odegrano „Jasełka”, „Inne czasy” i „Zaręczyny pod kulami”. Po przedstawieniu odbyła się zabawa taneczna zorganizowana przez Koło Gospodyń. Osiągnięty czysty zysk w sumie 34 zł. 91 gr.

4. III. 35. zainstalowano w sali szkolnej 3 lampowy radjoodbiornik, a zakupiony u Szminklerskiej (nieczyt.) w Kole za sumę 200zł. Na dowód załącza się rachunek.

18. III. 35. wieczorem odbyła się w sali szkolnej uroczysta akademja z okazji Imienin Marszałka J. Piłsudskiego. Pierwszą część programu wypełniły dzieci, a drugą audycje radjowe.

8. IV. 35. wysadzono z ogródka szkolnego drzewka morwowe w ilości 50 sztuk i posadzono przy drodze za szkołą na polu p. Śniegockiego. Z wysadzonych poprzednio 100 sztuk sadzonek utrzymało się zaledwie 50 – reszta wyschła.
W dniu 1 go maja przeszła nad tutejszą okolicą jak i całą Polską wielka zamieć śnieżna. Śnieg całkowicie pokrył ziemię i rośliny grubą warstwą. W niektórych okolicach Polski jeżdżono saniami.

3. V. 35 na uroczystej akademji został wygłoszony odczyt o nowej Konstytucji.

12 maja 1935
dzień Wielkiej Żałoby Narodowej

w dniu tym o godz. 8_45 wieczorem zmarł w Belwederze Marszałek Józef Piłsudski. W następnym dniu wywieszono flagę żałobną na zewnątrz budynku szkolnego, a portret Marszałka w klasie przysłonięto kirem. Pierwsza lekcja była poświęcona pamięci Marszałka – na zakończenie jej dzieci odmówiły krótką modlitwę za duszę zmarłego Wodza Narodu.
15 maja od godz. 20 – 24 odbyła się eksportacja zwłok z Belwederu do katedry św. Jana w Warszawie. Ludność tutejsza uroczystości tej wysłuchała przez radjo. 18 maja przewiezienie zwłok Marszałka Józefa Piłsudskiego do Krakowa i pogrzeb na Wawelu. W czasie pogrzebu klasa nie mogła pomieścić wszystkich ludzi i część musiała stać za oknami. Ciszę w czasie audycji radjowej przerywał często cichy szloch żałosny, wyrwany z piersi kochających Wskrzesiciela Polski.

Radjo w tych ciężkich dniach żałoby należycie swą rolę spełniło. Dzięki Mu za to!
Oprócz uroczystości nadawanych przez radjo w dniu 17. V. odbyła się lokalna uroczystość żałobna w Dębach Szlacheckich z udziałem dzieci szkolnych i starszego społeczeństwa, na którą złożyło się uroczyste żałobne nabożeństwo i akademja w Domu Strażackim.

Kronikę prowadził: J Tanalski
Na mocy nowego rozporządzenia Ministerstwa W. R. i O. P. przesunięto rozpoczęcie roku szkolnego na 3 – go września i rok szk. podzielono na 2 półrocza a 3 okresy. 21 czerwca będzie datą zakończenia roku szkolnego.

12. V. 35. wycieczka kl. III. IV do Brdowa. Dzieci pojechały wozami i zwiedziły: Kościół z cudownym obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, cmentarz grzebalny a na nim mogiłę powstańców z 1863 r. i jeziora.
J. Tanalski

Rok Szkolny 1935 / 36
W związku z nadawanemi porannymi audycjami szkolmeni faktyczny czas rozpoczęcie lekcyj przesunięto na godz. 8 m.10 , a w związku z południowemi audycjami szkolmeni, w piątki dla dzieci starszych – oddz. I i II będzie przychodził do szkoły na I – szą zmianę, a III i IV na drugą. Przesunięcia te uwidoczniono w rozkładzie lekcyj na bieżący rok szkolny – co przez p. Inspektora Szkolnego zostało zatwierdzone.
26. XII. 35. wieczorem odbyła się w szkole uroczystość choinkowa. Dzieci zostały obdarowane jabłkami i ciastkami. Przy choince dzieci śpiewały kolendy i mówiły wierszyki. W uroczystości tej wzięli udział rodzice i starsza młodzież.
W związku z imieninami Marszałka J. Piłsudskiego ludność, w dniach 18 i 19 marca uroczyście wysłuchała przemówienia Pana Prezydenta Rzeczypospolitej, gromadząc się licznie przy szkolnym głośniku.
6. III. 36. w tutejszej szkole odbyła się konferencja rejonowa. Lekcja z języka polskiego w kl. III i IV przy pomocy radja ( nadano audycję dla dzieci starszych p.t. „Syberja - kraj śniegu, słońca i wygnania” – opowiadanie to wygłosił Wacław Sieroszewski.)
7 maja zmarł proboszcz tutejszej parafji, Ks. Stanisław Królak, przeżywszy 75 lat. Zmarły cieszył się ogólnem poważaniem i sympatią wśród swych parafjan – jak i szczerą przyjaźnią z nauczycielstwem. W pogrzebie w dniu 11 maja wzięła udział licznie zebrana ludność nawet z sąsiednich parafji – jako też i dzieci szkół: z Dębów Szlacheckich, Witowa i Rosochy.
W dniu 12 maja, t.j. w pierwszą rocznicę zgonu Marszałka J. Piłsudskiego dzieci szkolne i starsi wysłuchali transmisji radjowej z uroczystości wileńskich: przewiezienia serca Marszałka z Kościoła św. Teresy i zwłok Jego Matki do Mauzoleum na Rossie.
3 – go czerwca cała Polska obchodziła piękny jubileusz 10 – lecia urzędowania prof. Ignacego Mościckiego na stanowisku Prezydenta Rzeczypospolitej. Dzieci szkolne wysłuchały przez radjo przemówienia Ministra W. R. i O. P. p. W. Świętosławskiego poświęconemu Jubilatowi.
13 czerwca dzieci pojechały 4 –ma wozami na wycieczkę do Koła i zamku kolskiego – zwiedziły, ruiny zamku, kościoły, ratusz, teatr, most, drukarnię, pocztę, park i dworzec kolejowy.
17. VI. 36. w lasku między Nową Wsią a Budkami Nowemi odbyła się całodniowa wycieczka międzyszkolna. Wzięły w niej udział dzieci szkół: Szarłatowa, Budek Nowych i Witowa. Celem wycieczki było przeprowadzenie różnych gier i zabaw oraz współzawodnictwa sportowego – jako wstępne przygotowanie do przyszłego święta Wychowania Fizycznego.
Szkolna Kasa Oszczędności w bieżącym roku szkolnym rozwinęła się ponownie. W końcu roku szk. liczyła ona 52 członków na 72 dzieci w szkole. Stan oszczędności na książeczce wkładowej wynosił 58zł., pozatem wydano 3 członkom S. K. O. indywidualne książeczki wkładkowe P. K.O. Szkolną obligację Pożyczki Narodowej na sumę 50zł. przekazano na fundusz Szkolnej Kasy Oszczędności.

Kronikę prowadził: J. Tanalski
( podpis nieczytelny insp. szkolny)
( podpis nieczytelny podinsp. szkolny)

Rok szkolny 1936/ 37

Rozpoczęcie roku szkolnego. Praca szkolna w Witowie jak i w całej Polsce, została rozpoczęta w dniu 3 września nabożeństwem.
Ilość zapisanych uczniów. Do tutejszej szkoły zgłosiło się i uczęszcza 75 uczniów
Do I klasy --- 17
_ ,, _ II 18
_ ,, _ III 26
- ,, - IV 12
75
Zmiana nauczyciela. Po ośmioletniej pracy nauczycielskiej w Witowie, Jana Tanalskiego, który pozostawił po sobie pamięć pracowitego nauczyciela, objęła po nim stanowisko nauczycielki, Stefania Kostrzeńska, pisząca tę kronikę z roku bieżącego
Przydzielenie biblioteki ruchomej. W bieżącym roku szkolnym została przydzielona dla tutejszego rejonu biblioteka ruchoma (z Inspektoratu Szkol. konińskiego)która była czynna około sześciu miesięcy. Korzystali z niej skwapliwie mieszkańcy i dzieci szkolne z III i IV klasy. Wypożyczanie książek odbywało się 2 razy tygodniowo: we wtorki i w piątki.
O nowej pisowni W bieżącym roku szkolnym została wreszcie, po mozolnych debatach naszych uczonych, uzgodniona pisownia polska, obowiązująca w całej Polsce. W końcu sierpnia 1936 r. ukazały się pierwsze słowniki ortograficzne, które momentalnie zostały rozchwytane i kto się nie pospieszył z kupnem - musiał czekać dość długo na nowy nakład.
Zmiana podręczników W związku z nową pisownią została wprowadzona we wszystkich szkołach, tylko nie we wszystkich klasach zmiana podręczników, za którymi trzeba było również czekać około dwóch miesięcy, gdyż drukarnie nie mogły nadążyć obstalunkom.
Przegląd lekarski 4- XII - 1936r. W dniu 4 grudnia odbył się przegląd lekarski (lekarz z Babiaka) wszystkich dzieci szkolnych
Przedstawienie dzieci szkolnych. W Trzy Króle odegrały dzieci Jasełka w sali szkolnej. Za pieniądze uzyskane z przedstawienia kupiły sobie dzieci piłkę sportową.
Ślub Dnia 24 stycznia 1937 r. odbył się mój ślub w Kościele parafialnym Dębach - Szlach. Mężem moim został Stanisław Pacześny, rolnik, z sąsiedniej wsi Olszanek.
Mrozy Od dnia 25 – I – b.r. do 2 – II włącznie bardzo niewiele dzieci uczęszczało do szkoły, ponieważ mrozy dochodziły do 20* i niżej stopni.
Wizytacja Podinspektora Szkolnego. W dniu 17 lutego wizytował szkołę podinspektor szkolny, Michał Czubak ( od godz. 9 ej do 15 ej ).
Druga żałosna rocznicę zgonu Pierwszego Marszałka Polski W drugą smutną rocznicę zgonu Pierwszego Marszałka Polski, J. Piłsudskiego, dzieci szkolne były na nabożeństwie żałobnym w Kościele parafialnym Dębach - Szlach. W drugiej części tej żałobnej uroczystości, na którą złożyły się: przemówienie naucz. o życiu i czynach Wskrzesiciela Polski, odpowiednie śpiewy i recytacje dziatwy szkolnej, wzięli udział okoliczni mieszkańcy.
Wizytacja biskupa W maju b. r. wizytował naszą parafię ks. biskup Owczarek. Dzieci szkolne wzięły udział w uroczystym powitaniu ks. biskupa. Jedna z uczennic ( Krysia Śniegocka ) wręczyły ks. biskupowi kwiaty i powiedziała ładny wierszyk okolicznościowy. 20 maja dzieci szkolne przystąpiły do Sakramentu Bierzmowania.
„Tydzień Dziecka” od 24 – V do 29 – V włącznie W Tygodniu Dziecka miały dzieci codziennie „wesołą chwilkę”, a na zakończenie Tygodnia odbyła się całodzienna wycieczka do Smólnik. Od Zarządu gminy Budzisław otrzymały dzieci kawy w kostkach i cukru.
Wystawa w Liskowie (pow. kaliskim ) pod nazwą: „Praca i Kultura Wsi” (od 3 – VI do 10 - VII ) W końcu czerwca b.r. zwiedzili wystawę członkowie tutejszego Kółka Rolniczego, którzy pojechali rowerami i członkinie Koła Gospodyń Wiejskich, w których gronie i ja się znajdowałam, pojechałyśmy wozami do Koła, a od Koła autobusem.( 3 zł) Wszyscy bardzo zadowoleni wrócili, ponieważ wstęp na tę wystawę nie był drogi, a sama wystawa – była nadzwyczaj interesująca dla rolników, a różne miłe niespodzianki jak przedstawienie dzieci z sierocińca, inscenizacje członkiń Kół G. W. w Domu ludowym – rozweselały zwiedzających gości.
Zakończenie roku szkolnego W dniu 21 czerwca odbyło się uroczyste zakończenie roku szkolnego. Szkołę opuścili z powodu przekroczenia wieku szkolnego: Jarecki Aleksander i Nowicka Kazimiera. Nie było natomiast uczniów, którzy posiadaliby odpowiednie warunki do ukończenia szkoły to jest uczniów, którzyby 3 lata uczyli się w czwartej klasie.
Przydzielenie mapy Europy W sierpniu b.r. dostałam zawiadomienie z Inspektoratu Szkol. w Koninie o przydzieleniu mapy Europy dla tutejszej szkoły, którą należy bezzwłocznie zabrać. Gdy powiedziałam o tem memu mężowi – wsiadł natychmiast na rower i w kilka godzin mapę do księgi inwentarzowe wciągnęłam.
Stefania Pacześna


Rok szkolny 1937 / 38
Rozpoczęcie roku szkolnego Praca szkolna w Witowie została rozpoczęta w dniu 3 września 1937 r. nabożeństwem w Kościele parafialnym.
Ilość zapisanych ucz. Do tutejszej szkoły zgłosiło się 73 dz.
I klasa 13
II 19
III 23
IV 18
73
Brak podręczników W październiku dopiero mogły dzieci zakupić nowe podręczniki, które wreszcie księgarnie dostarczyły.
Wystawa w Kole p.t.: Tydzień kupca i rzemieślnika polskiego Dnia 8 października byłam z dziećmi z III i IV klasy na wystawie p.t.: Tydzień kupca i rzemieślnika polskiego, która mieściła się w Domu parafialnym w Kole. W tej całodziennej wycieczce wzięły udział wszystkie dzieci III i IV klasy i kilkoro z II klasy ( 49) Na tę wystawę udaliśmy się prawie pieszo, gdyż pomimo obietnic – jeden tylko z gospodarzy Tomtała Władysław z Olszanku ofiarował jednokonny wózek, którym na zmianę (wsia ) jechały dzieci bardzo zmęczone. Przy okazji dzieci zwiedziły dworzec kolejowy.
Przydział biblioteki ruchomej W początku października b. r. szkoła otrzymała z Inspektoratu Szkolnego w Koninie, komplet biblioteki ruchomej.
Imieniny Prez. Rzecz. W dniu 1 lutego 1938r. odbył się uroczysty obchód Imienin Pana Prezydenta Rzeczypospolitej prof. Ignacego Mościckiego.
Zorganizowanie Inspektoratu Szkolnego w Kole ( marcu 1938r.) Pierwszy okólnik, który ze wzruszeniem czytałam, ponieważ zawierał serdeczne słowa powitania ^ zwrócone do nauczycielstwa powiatu kolskiego, miał datę 1 kwietnia 1938r. ^ Inspektora Szkolnego w Kole, Jana Rygla. Podinspektorem został nauczyciel szkoły powsz. w Kole, Kazimierz Stasierski.
Trzeci Maj Po nabożeństwie w kościele parafialnym II -ą część uroczystości wypełniły dzieci i nauczycielka.
12 Maj Trzecią rocznicę zgonu Wielkiego Marszałka, Józefa Piłsudskiego tutejsza szkoła uczciła uroczystym obchodem żałobnym.
Zwrot biblioteki ruchomej Komplet biblioteki ruchomej został zwrócony do Inspektoratu Szkol. w Kole w maju b.r. Czytelnicy tutejszego rejonu nie byli jednakże zadowoleni z kompletu tych książek, pomimo, iż większa część tychże składała się z arcydzieł naszej literatury. Przeważnie tutejsi czytelnicy z upodobaniem czytają sensacyjne powieści, które pożyczają lub kupują. Z przykrością wysłuchiwałam narzekań czytelników mówiących, że niema wcale ciekawych i grubych książek i w rezultacie postanowiłam na przyszły rok szkolny nie czynić starań w Inspektoracie Szkolnym o przydzielenie nowego kompletu książek.
Zakończenie roku Szkolnego Dnia 21 czerwca 1938r. po nabożeństwie w kościele parafialnym – odbyło się uroczyste zakończenie roku szkolnego i pożegnanie kończących szkołę. Ukończyli szkołę Jordanówna Zofia, Pawlak Telesfor i Piechocka Wacława. Opuścili szkołę z powodu przekroczenia wieku szkolnego: Tomtalanka Euzebia, Kubska Seweryna, Potasiński Stanisław, Ziółkowska Franciszka i Bednarkiewicz Edward.

Stefania Pacześna


Rok szkolny 1938 / 39

Rozpoczęcie roku szkolnego Praca szkolna w Witowie została rozpoczęta w dniu 3 września 1938r. nabożeństwem w kościele parafialnym.
Ilość zapisanych uczniów Do tutejszej szkoły zgłosiło się 74 dzieci.
I klasa 18
II -,,- 14
III -,,- 26
IV -,,- 16
Razem 74

Wybór zarządu S.K.O. W dniu 7 września został wybrany nowy zarządu S.K.O. prezesem został Grzegorz Chęciński.

Święto Niepodległości W dniu 11listopada odbyła się uroczystość w tutejszej szkole z okazji 20 ej rocznicy odzyskania Niepodległości Państwa Polskiego.

Wybory do Rad Gromadzkich W dniu 13 grudnia b. r. lekcyi nie było z powodu, iż od 8 ej rano do 24 ej w nocy urzędowała Komisja Wyborcza. Wybrano 12 radnych i 12 podradnych. W tutejszej gromadzie tylko jedna kobieta została radną, a tą kobietą jestem ja. Stefania Pacześna.
Mrozy Od 19 grudnia do 22 grudnia włącznie panowały silne mrozy dochodzące do 20*. Zaledwie, w tym czasie, 8 -ro dzieci uczęszczało do szkoły.
Wizytacja Inspektora Jana Rygla i Podinspektora Kaz. Stasierskiego W dniu 11 stycznia 1939 r. to jest w drugi dzień rozpoczęcia zajęć szkolnych, po feriach zimowych, odbyła się wizytacja Inspektora i Podinspektora, która trwała od godz. 8 _ej do 16-ej. Pracuję w zawodzie nauczycielskim przeszło 20 lat, lecz jeszcze nigdy takiej długotrwałej wizytacji składającej się z Inspektora i Podinspektora, nie miałam. Dawniej wizytacja Inspektora trwała znacznie krócej. W ostatnich latach Inspektorowie badają całodzienny dzień pracy w szkole, a po zajęciach szkolnych – kancelarię szkolną.
Imieniny Pana Prezydenta W dniu 1 lutego b.r. odbyła się w tutejszej szkole uroczystość z okazji Imienin Pana Prezydenta prof. Ignacego Mościckiego.
Odwiedza dzieci szkolne ks. proboszcz W dniu 9 lutego 1939r. ks. proboszcz Władysław Wojtysiak, jeżdżąc po kolędzie wstąpił i do szkoły, gdzie zabawił około dwóch godzin słuchając śpiewu dzieci. Bardzo był zadowolony, że dzieci umieją śpiewać tyle religijnych pieśni.

Nabożeństwo żałobne za spokój duszy papieża Piusa XI W dniu 10 lutego b.r. oddał Bogu swą duszę Ojciec Święty Pius XI. W dniu 18 lutego b.r. byłam z dziatwą szkolną w Dębach - Szlach, by wziąć udział żałobnym nabożeństwie w intencji zmarłego papieża Piusa XI

Wycieczka do Koła W dniu 30 kwietnia b.r. ( niedziela) byłam z dziećmi na całodziennej wycieczce w Kole. Pojechaliśmy trzema wozami, które dostarczyła gmina jako podwody. W wycieczce wzięło udział 40 –ro dzieci. Najpierw były dzieci w szkole nr.3 na przedstawieniu t.zw. „Teatrze kukiełek”, który bardzo się dzieciom podobał, a melodyjne piosenki jakie tam słyszały w zupełności sobie przyswoiły i pewno ich nie zapomną, gdyż często je śpiewają. Po przedstawieniu odwiedziliśmy i pomodliliśmy się w kościołach. Następnie ( odwiedziliśmy ) udaliśmy się do ruin kolskiego zamku, a z powrotem obejrzały dzieci szpital, zwiedziły cmentarz, oddały hołd powstańcom przy ich pomniku i obejrzawszy miasto z nowymi mostami – udaliśmy się do domu – śpiewając całą drogę piosenki.

Trzeci Maj W dniu Trzeciego Maja byłam z dziatwą szkolną na nabożeństwie w kościele parafialnym. Po nabożeństwie odbyła się w szkole uroczystość z okazji tego wielkiego dnia w historii polskiej.

Dwunasty Maj 1939r. Byłam z dziatwą szkolną na nabożeństwie żałobnym w kościele parafialnym odprawionym w intencji Wielkiego Pierwszego Marszałka Polski, Józefa Piłsudskiego, w czwartą rocznicę Jego zgonu. Po nabożeństwie w szkole odbyła się akademia.


















………………………………………………………………………………………………………………

Zapiski, pochodzące z Kroniki szkolnej Szkoły trzech oddziałowej w Witowie prowadzonej od roku 1918 początkowo przez nauczycielkę Reginę Jankowską (od 10 X 1918), a następnie - Zofię Krettzową , ( od 1 IX 1921r. ) Jana Tanalskiego (od X 1927r. ) i Stefanię Kostrzeńską - Paczesną ( od 3 IX 1936 – do czerwca 1939 ),
przepisała – z rękopisu, zachowując oryginalną pisownię - Anna Woźniak

Witowo, marzec 2014r.
GALERIA ZDJĘĆ
Komentarze
Nie ma jeszcze komentarzy
Dodaj komentarz

UWAGA! Dodawanie komentarzy tylko dla zarejestrowanych użytkowników. ZALOGUJ SIĘ | ZAREJESTRUJ SIĘ